Grote hervormingen zijn nodig voor de uitdagingen van de 21e eeuw
De meeste westerse landen worden nu geconfronteerd met de gevolgen van de structurele uitdagingen die al tientallen jaren bekend zijn. Ingrijpende hervormingen zijn noodzakelijk om de uitdagingen van de 21e eeuw aan te kunnen.
Bekende uitdagingen zijn onder andere de vergrijzende samenleving, automatisering, klimaatverandering, globalisering, genetica en de geopolitieke situatie. Daar komt bij dat de machtsbalans tussen nationale overheden, multinationals en burgers verschuift. Er is een categorie multinationale ondernemingen ontstaan die profiteert van nationale belastingwetten, antitrustwetten te slim af is en milieuwetten ontduikt. Bovendien vergt de hoge snelheid van technologische ontwikkelingen in zelfdenkende robotica en genetische manipulatie supranationaal beleid om individuen te beschermen. Kortom, we staan aan de vooravond van een technologische revolutie van dezelfde of een zelfs grotere omvang dan de industriële revolutie.
We hebben behoefte aan nieuwe politieke verhalen
Omgaan met deze structurele veranderingen is een opdracht die politiek leiderschap vereist. We hebben een collectieve verantwoordelijkheid om onze sociale voorzieningen anders in te richten en ze ook in de 21e eeuw goed te laten functioneren. We staan op een keerpunt waarop we behoefte hebben aan nieuwe politieke verhalen ter vervanging van de oude links-rechts verhalen waarvan de wortels in de industriële revolutie liggen. Kortom, we hebben nieuwe krachtige sociale en economische denkers hard nodig – de Adam Smiths en Karl Marx-en van de 21e eeuw.
De kracht van democratie
De vraag is wie ons de toekomst binnenleidt of, meer bepaald, aan wie we het leiderschap geven. Dat is aan ons – en dat is de kracht van democratie. Democratie is een marktmechanisme dat de ontwikkeling van politieke verhalen stuurt. Een constructieve dialoog tussen verschillende gezichtspunten zorgt voor diversiteit in het denken. Een sterke oppositie fungeert als advocaat van de duivel door de plannen van de regering te betwisten.
Kantelpunten zijn cruciale momenten
Toenemende steun voor populisme is een luid en duidelijk signaal aan de gevestigde politieke partijen dat het de hoogste tijd is om hun verhalen aan te passen aan de nieuwe omstandigheden. Af en toe maakt het democratisch systeem kantelpunten mee waarin de verhalen van de huidige politici de problemen niet op kunnen lossen. Op dergelijke cruciale momenten is het democratisch systeem op haar best, maar ook uitermate kwetsbaar voor antidemocratische krachten die aan de macht willen komen om de democratie af te schaffen en een nieuwe orde te vestigen.