Gebrek aan leiderschap staat het benutten van de coronacrisis voor een betere, duurzamere wereld in de weg. Leiders zouden moeten leren omgaan met onzekerheid in plaats van met continuïteit en stabiliteit. Zeker nu niet alleen het pensioenstelsel, maar alle grote stelsels zoals zorg, economie en democratie op de schop gaan.

Minstens zo complex als de onvoorspelbare patronen van een vlucht spreeuwen zijn de gedragingen van mensenmassa’s. Als het eenmaal mis gaat tijdens een festival, voetbalwedstrijd of een andere massale bijeenkomst zijn de gevolgen niet zelden desastreus. “Mensen sterven niet door paniek, ze raken in paniek omdat ze gaan sterven.”

Het werk van inlichtingendiensten en beleggers vertoont veel overeenkomsten. Ze opereren in een complexe omgeving waarin de dynamiek constant verandert. De manier waarop ze de wereld benaderen en de tools waarmee ze dat doen zijn vrijwel hetzelfde.

We proberen risico’s en onvoorspelbaarheid zo goed mogelijk af te dekken. Dat doen we in de financiële wereld, maar evengoed in alle andere aspecten van dagelijks leven. Desondanks worden we vroeg of laat verrast. Dat komt omdat de wereld complex is en complexiteit zich nu eenmaal niet laat vangen in modellen. Hoe gecompliceerd we die ook maken.

Het e-book Kansdenken is kansloos, dat Cardano recent publiceerde, laat zien wat de problematische kanten zijn van het denken in, rekenen met en voorspellen op basis van kansrekening. Het is voor pensioenbestuurders belangrijk om hier inzicht in te hebben, omdat onze visie op kansrekening het antwoord bepaalt op de belangrijkste vraag bij het beheren van pensioenen: hoe ga je om met risico? Dit is het laatste deel van een serie van vier artikelen waarin we de verschillende aspecten van kansdenken bekijken.

We weten dat sommige aspecten van de economie, zoals bijvoorbeeld financiële crises, van nature moeilijk te voorspellen zijn. Dit zijn gebeurtenissen waarbij veel verschillende factoren samenkomen. Kun je kansdenken toepassen in zulke complexe omgevingen? Deel 3 in onze serie over kansen, over de onbetrouwbaarheid van kansen.

Stel, je gooit vijf keer achter elkaar een muntje op. Zou je durven wedden dat je vijf keer munt gooit? Het risico dat je ernaast zit is enorm. Wed liever op iets waarschijnlijkers, zoals munt-munt-kop-munt-kop… In een serie van vier artikelen bekijken we verschillende aspecten van dit kansdenken. Dit is deel twee: onze hersenen hebben het moeilijk met kansdenken.

Werken met kansen, meestal uitgedrukt in procenten, is een gebruikelijke manier om risico’s in te schatten. Maar als je dit kansdenken beter bekijkt, brengt het grote risico’s met zich mee. In een serie van drie artikelen bekijken we verschillende aspecten van dit kansdenken. Dit is het eerste deel: waarom kansdenken zo verleidelijk is.

Gecompliceerd is niet hetzelfde als complex. Gecompliceerde zaken kunnen we analyseren, doorgronden en uiteindelijk begrijpen. Maar op complexiteit krijgen we moeilijk vat. In deze podcast leggen we uit hoe dit ogenschijnlijk kleine verschil cruciaal is voor je beleid.

De meeste westerse landen worden nu geconfronteerd met de gevolgen van de structurele uitdagingen die al tientallen jaren bekend zijn. Ingrijpende hervormingen zijn noodzakelijk om de uitdagingen van de 21e eeuw aan te kunnen.

Wij mensen zijn dol op modellen. Ze helpen ons om complexe informatie te verwerken en te begrijpen. Ook veel economen en politici zijn er dol op, vanwege de vermeende voorspellende waarde die er aan wordt toegekend. Maar dat is een grote valkuil.